LITERATURE REVIEW OF ANCIENT MAPS OF VIETNAM FROM 1896 TO PRESENT
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
This article reviews the research on ancient maps of Vietnam by domestic and foreign scholars from 1896 to 2022. From the viewpoint of cartography, research during this period focuses on the following issues: (1) cartographical theory, (2) research on the history of ancient Vietnamese maps, (3) bibliography, (4) study of cartographic texts, (5) interpretation and introduction. The conclusion shows that most of the research and discussion focuses on ancient maps, especially the collections of Hồng Đức maps, Thăng Long maps, Hoang Sa maps... The results of these studies form a solid foundation for the promising steps of historical cartography in the future.
Chi tiết bài viết
Từ khóa
cartography, map, geography, ancient
Tài liệu tham khảo
Benedict, A. (1983/2006), Imagined Communities: Reflections on the Origin and Spread of Nationalism. London- New York: Verso.
Bùi Thiết (1981), “Về tấm bản đồ Thăng Long thời Hồng Đức (thế kỉ XV)”, Khảo cổ học, số 3, tr. 62 -70.
Bùi Thiết (1984a), “Sắp xếp các thế hệ bản đồ hiện biết thành Thăng Long thời Lê” Tạp chí khảo cổ học, số 4, tr.
Bùi Thiết (1984b), “Phát hiện hàng loạt bản đồ Thăng Long thời Lê” trên Tạp chí Thông tin Khoa học xã hội, số 10, tr.
Bùi Thiết (1987), “Thêm một số bản đồ Thăng Long thời Lê (thế kỉ XV –XVIII)”, Khảo cổ học, số 1, tr. 67 -77.
Clement P., Lancret N. (2003), Hà Nội - chu kỳ của những đổi thay, hình thái kiến trúc và đô thị, Nxb Khoa học kỹ thuật.
Dumoutier, M. G. (1896), Étude sur un portulan Annamite du XV siècle, Paris Imprimerie Nationale.
Dumoutier, M. G. (2020), Étude; Nguyễn Văn Trường (dịch), Nghiên cứu bản đồ các cửa sông, hải cảng Việt Nam thế kỷ XV, Nxb Hà Nội.
Harold, E. Meinheit (2006), "Unveiling Vietnam: The Maps of Alexandre de Rhodes” The Portolan, pps 28-41.
Harold, E. Meinheit (2016), “The Bishop’s Map Vietnamese and Western Cartography Converge”, The Portolan, pps. 28-40.
Hàn Chiêu Kính, Quách Thanh Ba (2015), 韩周敬 - 郭聲波《 越南洪德版圖製作年代考》，域外漢籍研究集刊，第十一輯，頁 203 – 214.
Kelley, L.C. (2016), “From a Reliant Land to a Kingdom in Asia: Premodern Geographic Knowledge and the Emergence of the Geo-Body in Late Imperial Vietnam” Cross-Currents: East Asian History and Culture Review 5.2, pps 460-496.
Lê Phước (1963), “Nhận xét về tập bản đồ Hồng Đức số A. 2499 của Thư viện Khoa học”, Tạp chí nghiên cứu Lịch sử, số 54, tr. 27 – 28.
Lê Văn Ất (2019), “Giám định niên đại Hoàng Lê Cảnh Hưng bản đồ”, Tạp chí Hán Nôm, số 2 (153), tr. 19 - 31.
Lê Văn Ất, Nguyễn Tuấn Cường (2019), “Hệ thống cửa biển Việt Nam qua Hoàng Lê Cảnh Hưng bản đồ”, bài tham dự hội thảo Cửa biển Việt Nam: nghiên cứu địa lý học lịch sử. Viện Nghiên cứu Hán Nôm. Ngày 07/05/2019.
Momoki Shiro (2010), “Nation and Geo-Body in Early Modern Vietnam: A Preliminary Study through Sources of Geomancy”. In: Southeast Asia in the Fifteenth Century: The China Factor. Edited by G. Wade & L. Sun. Singapore: National University of Singapore Press, pps 126-153.
Ngô Đức Thọ (2004), “Thăng Long qua tư liệu các bản đồ cổ”, bài tham dự Hội thảo Hội thảo Nghiên cứu đánh giá các giá trị văn hóa, lịch sử khu di tích Hoàng thành Thăng Long. Đơn vị tổ chức. Tháng 7/ 2004.
Nguyễn Đình Đầu (1996), “Phải chăng bản đồ Alexandre de Rhodes 1650 vẽ theo bản đồ Hồng Đức 1490”, Tạp chí Hán Nôm, số 33, tr. 34 – 35.
Nguyễn Đình Đầu (2009), “Nhận xét về An Nam đại quốc họa đồ”, Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 5(76), tr.51 – 60.
Nguyễn Đình Đầu (2014), Chủ quyền Việt Nam trên biển đông & Hoàng Sa – Trường Sa, Nxb Đh quốc gia Tp HCM.
Nguyễn Huy Oánh, Hoàng Phương Mai, Hoàng Ngọc Cương, Phan Thanh Hoàng (2018), Hoàng Hoa sứ trình đồ, Nxb Đh Vinh.
Nguyễn Khắc Đạm (1975), “Bàn thêm về vị trí thành và lũy Hà Nội thời phong kiến” Tạp chí Nghiên cứu Lịch sử, số 165 (11-12/1975), tr.58-68.
Nguyễn Nhã (1975), “Đặc khảo về Hoàng Sa và Trường Sa”, Tạp chí Sử Địa, 1975, Nhà sách Khai Trí bảo trợ.
Nguyễn Quảng Minh (2014), “Về năm vẽ một bản đồ cổ ở Hà Nội”, Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 3-4 (110 – 111), tr. 212 – 234.
Nguyễn Thanh Tùng (2011), “Vài nét về tình hình văn bản Hoàng Hoa sứ trình đồ bản của Nguyễn Huy Oánh”, Tạp chí Hán Nôm, số 1 (104), tr. 23 -32.
Nguyễn Thị Oanh (1994), “Thư mục sách Hán Nôm tại Đông Dương văn khố Nhật Bản”, Tạp chí Hán Nôm, số 4, tr. 63 - 77.
Nguyễn Thị Oanh (2017), “Vài nét về kho sách Hán Nôm của Emile Gaspardone tại Tư Đạo văn khố (Shido bunko) Nhật Bản”, trong Viện Nghiên cứu Hán Nôm, Nghiên cứu Hán Nôm năm 2017, Nxb Thế giới, tr. 761-771.
Nguyễn Tuấn Cường, Lê Văn Ất (2018), “Giới thiệu văn bản Hoàng Lê Cảnh Hưng bản đồ mới phát hiện tại Nhật Bản”, Nghiên cứu Hán Nôm năm 2018, Viện Nghiên cứu Hán Nôm, Nxb Thế giới, tr. 601-612.
Nguyễn Tuấn Cường, Trần Trọng Dương, Lê Văn Ất (2018), “Ghi chép và hình họa về quần đảo Hoàng Sa trong văn bản Hoàng Lê Cảnh Hưng bản đồ mới phát hiện tại Nhật Bản”, bài tham dự Hội thảo Nghiên cứu và truyền thông giáo dục về quần đảo Hoàng Sa, thành phố Đà Nẵng trong giai đoạn hiện nay. Tên đơn vị tổ chức, Ngày 16/12/2018.
Nguyễn Tuấn Cường, Lê Văn Ất (2019), “Nghiên cứu hệ thống cửa biển hai xứ Thuận Hóa và Quảng Nam qua Quảng Thuận đạo sử tập”, bài tham dự Hội thảo khoa học quốc tế Nghiên cứu giá trị di sản Hán Nôm thế kỷ XVII – XX của dòng họ Nguyễn Huy, huyện Can Lộc, Hà Tĩnh. Viện Nghiên cứu Hán Nôm và Sở Khoa học và Công nghệ Hà Tĩnh. Ngày 9-10/05/2019.
Nhiều tác giả (2011), Bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý: Hoàng Sa, Trường Sa là của Việt Nam, Nxb Trẻ.
Phạm Hân (1983), “Từ di tích hồ Ngọc Khánh suy nghĩ về vị trí thành Thăng Long”, Tạp chí Khảo cổ học, số 1, trang 68 – 69.
Phạm Hân (1994), “Tìm hiểu niên đại Toản tập Thiên Nam tứ chí lộ đồ thư”, Tạp chí Hán Nôm, số 1, tr 26 - 29.
Phạm Hân (1995), “Địa danh Bãi Cát Vàng trong sử sách”, Tạp chí Hán Nôm, số 1, tr 44 – 46.
Phạm Hân (1996a), “Tìm hiểu tác giả Toản tập Thiên Nam tứ chí lộ đồ thư và vài vấn đề liên quan”, Tạp chí Hán Nôm, số 1, tr 34 – 36.
Phạm Hân (1996b), “Xuất sứ của Đại Nam nhất thống toàn đồ”, Tạp chí Hán Nôm, Tạp chí Hán Nôm số 4, tr. 24 – 27.
Phạm Hoàng Quân (2012a), “Nguyên bản sách Địa dư đồ khảo”, Tạp chí Nghiên cứu và phát triển, số 7 (96), tr.59 – 64.
Phạm Hoàng Quân (2012b), “Địa đồ lịch sử Trung Hoa liên quan đến biển Đông Nam Á”, Tạp chí Nghiên cứu và phát triển, số 7 (96), tr.65 - 82.
Phạm Hoàng Quân (2014a), “Thư tịch cổ Trung Quốc về Hoàng Sa và Trường Sa”, Hoàng Sa Trường Sa tư liệu & quan điểm của học giả quốc tế, Nxb Hội nhà văn, tr. 55 – 77.
Phạm Hoàng Quân (2014b), “Một số tư liệu Hán Nôm về chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa và các vùng biển của Việt Nam ở biển đông – một quyển sách cần xem xét lại”, Tạp chí Nghiên cứu – Trao đổi, tr. 64 – 68.
Phạm Hoàng Quân (2016), Tập bản đồ hàng hại 1841 ở thư viện Đại học Yale, Nxb Văn hóa - Văn nghệ.
Phạm Hoàng Quân (2017), Xiêm La quốc lộ trình Tập lục, Nxb Văn hóa - Văn Nghệ.
Phạm Thùy Vinh (2019), “Về văn bản sách giáo khoa Khải đồng thuyết ước thời Nguyễn và bản đồ vẽ quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam”, Tạp chí Hán Nôm, số 2, tr. 3-18.
Phan Văn Các (1995), “Thư mục Việt Nam học bằng chữ Hán ở Thư viện Harvard Yenching Mỹ”, Tạp chí Hán Nôm, số 4, tr 83 – 93.
Tạp chí Lịch sử (1965), “Một nhầm lẫn cần chấm dứt”, Tạp chí Nghiên cứu lịch sử, số 7, tr.43.
Thongchai Winichakul (1995), Siam Mapped: A History of the Geo-Body of a Nation. Publisher.
Tống Văn Lợi (2009), Hệ thống bản đồ Thăng Long – Hà Nội thế kỷ XV – XIX, Luận văn Thạc sĩ Việt Nam học, trường ĐH KHXH & NV Hà Nội.
Trần Đại Vinh – Trần Viết Ngạc (2014), “Thiên Nam tứ chí lộ đồ thư và Giáp Ngọ niên bình Nam đồ”, Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 2. tr. 3 -116.
Trần Hải Lượng (1959), “Bàn về địa giới của thành Thăng Long”, Tạp chí Nghiên cứu Lịch sử, số 6, tr.77-81.
Trần Huy Bá (1959), “Thử bàn về vị trí thành Thăng Long đời Lý”, Tạp chí Nghiên cứu lịch sử, số, tr. 77 – 81.
Trần Nghĩa (1990), “Bản đồ cổ Việt Nam”, Bài tham dự Hội thảo Lịch sử bản đồ Việt Nam, nhân dịp kỷ niệm 500 tập Bản đồ Hồng Đức do Hội Trắc địa- Bản đồ- Viễn thám Việt Nam. tr.148- 159. tb.1990. Tạp chí Hán Nôm, số 2 (9)/1990. Tr.3-10. Tb. 2014. Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển Huế, số 2 (109)/2014. Tr.7-15.
Trần Nghĩa (1999), “Thư mục tổng hợp sách Hán Nôm Việt Nam tại bốn tàng thư lớn của Nhật Bản”, Tạp chí Hán Nôm, số 1, tr. 70 -99.
Trần Trọng Dương (2017), “Bản đồ và tri tạo kiến văn địa lý ở Việt Nam thời tiền hiện đại qua mẫu hình nhà Nho hành đạo Nguyễn Huy Quýnh”, Nghiên cứu và Phát triển, số 4 (138), tr. 65-86.
Trần Trọng Dương (2018a), "Cửa Lạch Huyện - cửa Nghiêu Phong: nghiên cứu địa lý học lịch sử", Nghiên cứu Hán Nôm 2018, Nxb Thế giới, tr.263-273.
Trần Trọng Dương (2018b), “Tổng thuật 100 năm nghiên cứu địa lý học lịch sử Việt Nam”, Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 1/2018, tr. 3-21.
Trần Trọng Dương (2019), “Sông Bạch Đằng và cửa biển Bạch Đằng - Nghiên cứu địa lý học lịch sử”, Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 2, tr. 3 - 22.
Trần Trọng Dương (2020), “Cửa biển Việt Nam thế kỷ XV- những khúc xạ lịch sử”, Tạp chí Tia Sáng, số ?
Trần Đức Anh Sơn (chủ biên) (2014a), Hoàng Sa Trường Sa tư liệu & quan điểm của học giả quốc tế, Nxb Hội nhà văn.
Trần Đức Anh Sơn (2014b), Tư liệu bản đồ chứng minh chủ quyền của Việt Nam đối với Quần đảo Hoàng Sa”, Tạp chí phát triển Kinh Tế - Xã hội Đà Nẵng, số 57, tr. 46 – 57; số 58, tr. 46 – 53.
Trần Đức Anh Sơn (2014c), “Bản đồ Partie de la Cochinchine trong bộ Atlas Universel. Một tư liệu vô giá chứng minh chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa”, Tạp chí Phát triển Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng, tr. 54 – 58.
Trịnh Khắc Mạnh (2011), “Thêm một số tư liệu Hán Nôm ghi chép về Hoàng Sa - Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam”, Tạp chí Hán Nôm, số 1 (104), tr.43-51.
Trịnh Khắc Mạnh (2012), “Kho sách Hán Nôm Việt Nam tại Đại học Keio ở Tokyo Nhật Bản”, Tạp chí Hán Nôm, số 4 (113), tr.81-83.
Trịnh Vĩnh Thường (2019), 鄭永常, 《明清東亞舟師秘本耶魯航海圖硏究》.
Viện Khảo Cổ học (1962), Phiên âm và chú giải tập Hồng Đức bản đồ, Nxb Sài Gòn.
Whitmore, John K. (1994), “Cartography in Vietnam” In: J.B.Harley and David Woodward eds, The History of Cartography, Volume 2, Book 2: Cartography in the Traditional East and Southeast Asian Societies, Illinois: University of Chicago Press, pps 478 – 508, 490-491.
Whitmore, John K. (2019), Ngành bản đồ Việt Nam, (Hoàng Ứng Huyền dịch) Tạp chí Nghiên cứu và Phát Triển, 2019, số 2 (154), tr .113 - 154.
Bùi Thiết (1981), “Về tấm bản đồ Thăng Long thời Hồng Đức (thế kỉ XV)”, Khảo cổ học, số 3, tr. 62 -70.
Bùi Thiết (1984a), “Sắp xếp các thế hệ bản đồ hiện biết thành Thăng Long thời Lê” Tạp chí khảo cổ học, số 4, tr.
Bùi Thiết (1984b), “Phát hiện hàng loạt bản đồ Thăng Long thời Lê” trên Tạp chí Thông tin Khoa học xã hội, số 10, tr.
Bùi Thiết (1987), “Thêm một số bản đồ Thăng Long thời Lê (thế kỉ XV –XVIII)”, Khảo cổ học, số 1, tr. 67 -77.
Clement P., Lancret N. (2003), Hà Nội - chu kỳ của những đổi thay, hình thái kiến trúc và đô thị, Nxb Khoa học kỹ thuật.
Dumoutier, M. G. (1896), Étude sur un portulan Annamite du XV siècle, Paris Imprimerie Nationale.
Dumoutier, M. G. (2020), Étude; Nguyễn Văn Trường (dịch), Nghiên cứu bản đồ các cửa sông, hải cảng Việt Nam thế kỷ XV, Nxb Hà Nội.
Harold, E. Meinheit (2006), "Unveiling Vietnam: The Maps of Alexandre de Rhodes” The Portolan, pps 28-41.
Harold, E. Meinheit (2016), “The Bishop’s Map Vietnamese and Western Cartography Converge”, The Portolan, pps. 28-40.
Hàn Chiêu Kính, Quách Thanh Ba (2015), 韩周敬 - 郭聲波《 越南洪德版圖製作年代考》，域外漢籍研究集刊，第十一輯，頁 203 – 214.
Kelley, L.C. (2016), “From a Reliant Land to a Kingdom in Asia: Premodern Geographic Knowledge and the Emergence of the Geo-Body in Late Imperial Vietnam” Cross-Currents: East Asian History and Culture Review 5.2, pps 460-496.
Lê Phước (1963), “Nhận xét về tập bản đồ Hồng Đức số A. 2499 của Thư viện Khoa học”, Tạp chí nghiên cứu Lịch sử, số 54, tr. 27 – 28.
Lê Văn Ất (2019), “Giám định niên đại Hoàng Lê Cảnh Hưng bản đồ”, Tạp chí Hán Nôm, số 2 (153), tr. 19 - 31.
Lê Văn Ất, Nguyễn Tuấn Cường (2019), “Hệ thống cửa biển Việt Nam qua Hoàng Lê Cảnh Hưng bản đồ”, bài tham dự hội thảo Cửa biển Việt Nam: nghiên cứu địa lý học lịch sử. Viện Nghiên cứu Hán Nôm. Ngày 07/05/2019.
Momoki Shiro (2010), “Nation and Geo-Body in Early Modern Vietnam: A Preliminary Study through Sources of Geomancy”. In: Southeast Asia in the Fifteenth Century: The China Factor. Edited by G. Wade & L. Sun. Singapore: National University of Singapore Press, pps 126-153.
Ngô Đức Thọ (2004), “Thăng Long qua tư liệu các bản đồ cổ”, bài tham dự Hội thảo Hội thảo Nghiên cứu đánh giá các giá trị văn hóa, lịch sử khu di tích Hoàng thành Thăng Long. Đơn vị tổ chức. Tháng 7/ 2004.
Nguyễn Đình Đầu (1996), “Phải chăng bản đồ Alexandre de Rhodes 1650 vẽ theo bản đồ Hồng Đức 1490”, Tạp chí Hán Nôm, số 33, tr. 34 – 35.
Nguyễn Đình Đầu (2009), “Nhận xét về An Nam đại quốc họa đồ”, Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 5(76), tr.51 – 60.
Nguyễn Đình Đầu (2014), Chủ quyền Việt Nam trên biển đông & Hoàng Sa – Trường Sa, Nxb Đh quốc gia Tp HCM.
Nguyễn Huy Oánh, Hoàng Phương Mai, Hoàng Ngọc Cương, Phan Thanh Hoàng (2018), Hoàng Hoa sứ trình đồ, Nxb Đh Vinh.
Nguyễn Khắc Đạm (1975), “Bàn thêm về vị trí thành và lũy Hà Nội thời phong kiến” Tạp chí Nghiên cứu Lịch sử, số 165 (11-12/1975), tr.58-68.
Nguyễn Nhã (1975), “Đặc khảo về Hoàng Sa và Trường Sa”, Tạp chí Sử Địa, 1975, Nhà sách Khai Trí bảo trợ.
Nguyễn Quảng Minh (2014), “Về năm vẽ một bản đồ cổ ở Hà Nội”, Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 3-4 (110 – 111), tr. 212 – 234.
Nguyễn Thanh Tùng (2011), “Vài nét về tình hình văn bản Hoàng Hoa sứ trình đồ bản của Nguyễn Huy Oánh”, Tạp chí Hán Nôm, số 1 (104), tr. 23 -32.
Nguyễn Thị Oanh (1994), “Thư mục sách Hán Nôm tại Đông Dương văn khố Nhật Bản”, Tạp chí Hán Nôm, số 4, tr. 63 - 77.
Nguyễn Thị Oanh (2017), “Vài nét về kho sách Hán Nôm của Emile Gaspardone tại Tư Đạo văn khố (Shido bunko) Nhật Bản”, trong Viện Nghiên cứu Hán Nôm, Nghiên cứu Hán Nôm năm 2017, Nxb Thế giới, tr. 761-771.
Nguyễn Tuấn Cường, Lê Văn Ất (2018), “Giới thiệu văn bản Hoàng Lê Cảnh Hưng bản đồ mới phát hiện tại Nhật Bản”, Nghiên cứu Hán Nôm năm 2018, Viện Nghiên cứu Hán Nôm, Nxb Thế giới, tr. 601-612.
Nguyễn Tuấn Cường, Trần Trọng Dương, Lê Văn Ất (2018), “Ghi chép và hình họa về quần đảo Hoàng Sa trong văn bản Hoàng Lê Cảnh Hưng bản đồ mới phát hiện tại Nhật Bản”, bài tham dự Hội thảo Nghiên cứu và truyền thông giáo dục về quần đảo Hoàng Sa, thành phố Đà Nẵng trong giai đoạn hiện nay. Tên đơn vị tổ chức, Ngày 16/12/2018.
Nguyễn Tuấn Cường, Lê Văn Ất (2019), “Nghiên cứu hệ thống cửa biển hai xứ Thuận Hóa và Quảng Nam qua Quảng Thuận đạo sử tập”, bài tham dự Hội thảo khoa học quốc tế Nghiên cứu giá trị di sản Hán Nôm thế kỷ XVII – XX của dòng họ Nguyễn Huy, huyện Can Lộc, Hà Tĩnh. Viện Nghiên cứu Hán Nôm và Sở Khoa học và Công nghệ Hà Tĩnh. Ngày 9-10/05/2019.
Nhiều tác giả (2011), Bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý: Hoàng Sa, Trường Sa là của Việt Nam, Nxb Trẻ.
Phạm Hân (1983), “Từ di tích hồ Ngọc Khánh suy nghĩ về vị trí thành Thăng Long”, Tạp chí Khảo cổ học, số 1, trang 68 – 69.
Phạm Hân (1994), “Tìm hiểu niên đại Toản tập Thiên Nam tứ chí lộ đồ thư”, Tạp chí Hán Nôm, số 1, tr 26 - 29.
Phạm Hân (1995), “Địa danh Bãi Cát Vàng trong sử sách”, Tạp chí Hán Nôm, số 1, tr 44 – 46.
Phạm Hân (1996a), “Tìm hiểu tác giả Toản tập Thiên Nam tứ chí lộ đồ thư và vài vấn đề liên quan”, Tạp chí Hán Nôm, số 1, tr 34 – 36.
Phạm Hân (1996b), “Xuất sứ của Đại Nam nhất thống toàn đồ”, Tạp chí Hán Nôm, Tạp chí Hán Nôm số 4, tr. 24 – 27.
Phạm Hoàng Quân (2012a), “Nguyên bản sách Địa dư đồ khảo”, Tạp chí Nghiên cứu và phát triển, số 7 (96), tr.59 – 64.
Phạm Hoàng Quân (2012b), “Địa đồ lịch sử Trung Hoa liên quan đến biển Đông Nam Á”, Tạp chí Nghiên cứu và phát triển, số 7 (96), tr.65 - 82.
Phạm Hoàng Quân (2014a), “Thư tịch cổ Trung Quốc về Hoàng Sa và Trường Sa”, Hoàng Sa Trường Sa tư liệu & quan điểm của học giả quốc tế, Nxb Hội nhà văn, tr. 55 – 77.
Phạm Hoàng Quân (2014b), “Một số tư liệu Hán Nôm về chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa và các vùng biển của Việt Nam ở biển đông – một quyển sách cần xem xét lại”, Tạp chí Nghiên cứu – Trao đổi, tr. 64 – 68.
Phạm Hoàng Quân (2016), Tập bản đồ hàng hại 1841 ở thư viện Đại học Yale, Nxb Văn hóa - Văn nghệ.
Phạm Hoàng Quân (2017), Xiêm La quốc lộ trình Tập lục, Nxb Văn hóa - Văn Nghệ.
Phạm Thùy Vinh (2019), “Về văn bản sách giáo khoa Khải đồng thuyết ước thời Nguyễn và bản đồ vẽ quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam”, Tạp chí Hán Nôm, số 2, tr. 3-18.
Phan Văn Các (1995), “Thư mục Việt Nam học bằng chữ Hán ở Thư viện Harvard Yenching Mỹ”, Tạp chí Hán Nôm, số 4, tr 83 – 93.
Tạp chí Lịch sử (1965), “Một nhầm lẫn cần chấm dứt”, Tạp chí Nghiên cứu lịch sử, số 7, tr.43.
Thongchai Winichakul (1995), Siam Mapped: A History of the Geo-Body of a Nation. Publisher.
Tống Văn Lợi (2009), Hệ thống bản đồ Thăng Long – Hà Nội thế kỷ XV – XIX, Luận văn Thạc sĩ Việt Nam học, trường ĐH KHXH & NV Hà Nội.
Trần Đại Vinh – Trần Viết Ngạc (2014), “Thiên Nam tứ chí lộ đồ thư và Giáp Ngọ niên bình Nam đồ”, Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 2. tr. 3 -116.
Trần Hải Lượng (1959), “Bàn về địa giới của thành Thăng Long”, Tạp chí Nghiên cứu Lịch sử, số 6, tr.77-81.
Trần Huy Bá (1959), “Thử bàn về vị trí thành Thăng Long đời Lý”, Tạp chí Nghiên cứu lịch sử, số, tr. 77 – 81.
Trần Nghĩa (1990), “Bản đồ cổ Việt Nam”, Bài tham dự Hội thảo Lịch sử bản đồ Việt Nam, nhân dịp kỷ niệm 500 tập Bản đồ Hồng Đức do Hội Trắc địa- Bản đồ- Viễn thám Việt Nam. tr.148- 159. tb.1990. Tạp chí Hán Nôm, số 2 (9)/1990. Tr.3-10. Tb. 2014. Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển Huế, số 2 (109)/2014. Tr.7-15.
Trần Nghĩa (1999), “Thư mục tổng hợp sách Hán Nôm Việt Nam tại bốn tàng thư lớn của Nhật Bản”, Tạp chí Hán Nôm, số 1, tr. 70 -99.
Trần Trọng Dương (2017), “Bản đồ và tri tạo kiến văn địa lý ở Việt Nam thời tiền hiện đại qua mẫu hình nhà Nho hành đạo Nguyễn Huy Quýnh”, Nghiên cứu và Phát triển, số 4 (138), tr. 65-86.
Trần Trọng Dương (2018a), "Cửa Lạch Huyện - cửa Nghiêu Phong: nghiên cứu địa lý học lịch sử", Nghiên cứu Hán Nôm 2018, Nxb Thế giới, tr.263-273.
Trần Trọng Dương (2018b), “Tổng thuật 100 năm nghiên cứu địa lý học lịch sử Việt Nam”, Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 1/2018, tr. 3-21.
Trần Trọng Dương (2019), “Sông Bạch Đằng và cửa biển Bạch Đằng - Nghiên cứu địa lý học lịch sử”, Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, số 2, tr. 3 - 22.
Trần Trọng Dương (2020), “Cửa biển Việt Nam thế kỷ XV- những khúc xạ lịch sử”, Tạp chí Tia Sáng, số ?
Trần Đức Anh Sơn (chủ biên) (2014a), Hoàng Sa Trường Sa tư liệu & quan điểm của học giả quốc tế, Nxb Hội nhà văn.
Trần Đức Anh Sơn (2014b), Tư liệu bản đồ chứng minh chủ quyền của Việt Nam đối với Quần đảo Hoàng Sa”, Tạp chí phát triển Kinh Tế - Xã hội Đà Nẵng, số 57, tr. 46 – 57; số 58, tr. 46 – 53.
Trần Đức Anh Sơn (2014c), “Bản đồ Partie de la Cochinchine trong bộ Atlas Universel. Một tư liệu vô giá chứng minh chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa”, Tạp chí Phát triển Kinh tế - Xã hội Đà Nẵng, tr. 54 – 58.
Trịnh Khắc Mạnh (2011), “Thêm một số tư liệu Hán Nôm ghi chép về Hoàng Sa - Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam”, Tạp chí Hán Nôm, số 1 (104), tr.43-51.
Trịnh Khắc Mạnh (2012), “Kho sách Hán Nôm Việt Nam tại Đại học Keio ở Tokyo Nhật Bản”, Tạp chí Hán Nôm, số 4 (113), tr.81-83.
Trịnh Vĩnh Thường (2019), 鄭永常, 《明清東亞舟師秘本耶魯航海圖硏究》.
Viện Khảo Cổ học (1962), Phiên âm và chú giải tập Hồng Đức bản đồ, Nxb Sài Gòn.
Whitmore, John K. (1994), “Cartography in Vietnam” In: J.B.Harley and David Woodward eds, The History of Cartography, Volume 2, Book 2: Cartography in the Traditional East and Southeast Asian Societies, Illinois: University of Chicago Press, pps 478 – 508, 490-491.
Whitmore, John K. (2019), Ngành bản đồ Việt Nam, (Hoàng Ứng Huyền dịch) Tạp chí Nghiên cứu và Phát Triển, 2019, số 2 (154), tr .113 - 154.