SỰ TRUYỀN BÁ VÀ CẢI BIÊN TRUYỆN NHỊ ĐỘ MAI TẠI VIỆT NAM
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Tiểu thuyết Trung hiếu tiết nghĩa Nhị độ mai (忠孝節義二度梅)của Trung Quốc không nổi tiếng trong nước, nhưng sau khi được cải biên thành kịch địa phương lại được đón nhận nồng nhiệt và lưu truyền khắp nơi. Sau khi truyền tới Việt Nam, tác phẩm này được các nhà Nho Việt Nam cải biên thành nhiều tác phẩm Nôm như Nhị độ mai diễn ca, Nhị độ mai tinh tuyển (二度梅精選)hay Cải dịch Nhị độ mai truyện. Ngoài ra, việc tác phẩm được chuyển thể thành kịch truyền thống như tuồng và chèo, được người Việt hết sức yêu thích, thậm chí trở thành tài liệu giảng dạy ở bậc tiểu học cũng cho thấy sức ảnh hưởng lớn của Nhị độ mai tại đây. Bài viết này phân tích sự khác biệt giữa nội dung Nhị độ mai ở Trung Quốc và ở Việt Nam, qua đó thảo luận về quá trình tiếp nhận, truyền bá và cải biên tiểu thuyết cổ điển Trung Quốc tại Việt Nam, nhằm làm nổi bật hơn nữa giá trị của tác phẩm Nhị độ mai.
Chi tiết bài viết
Từ khóa
Nhị độ mai, Việt Nam, văn học Nôm, sự truyền bá và cải biên
Tài liệu tham khảo
Lê Trí Viễn, Hoàng Ngọc Phách (1972) , Nhị độ mai, Hà Nội: NXB Văn học, lần tái bản thứ hai, tháng 3 năm 1972.
Nguyễn Phạm Hùng (1997), Tây Sơn triều Nôm thi văn, Hà Nội: NXB Khoa học Xã hội. Trần Ích Nguyên, “Nghiên cứu tiểu thuyết Hán Văn Trung Việt”, NXB Khoa học Xã hội, 2008
Trịnh Khắc Mạnh (2024), Từ Điển Tác gia Hán nôm Việt Nam, Trịnh Khắc Mạnh chủ biên; Hà Nội: NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.
Trần Quang Huy, Nghiên cứu mối quan hệ giữa truyện Nôm Việt Nam và tiểu thuyết Trung Quốc, Luận án Tiến sĩ, Khoa Văn học Trung Quốc, Đại học Quốc lập Đài Loan, giáo sư hướng dẫn: Trương Kính, tháng 12 năm 1973
Hứa Đoan Dung, "Khảo biện về Tứ thập bát hiếu thi họa toàn tập lưu trữ tại Viện Hán Nôm Hà Nội", Đài Bắc: Hoa Cương Văn Khoa Học Báo, số 22, tháng 3 năm 1998. Tr 95-117.